Clubkeuze

Een onderzoek naar hoe te leven

Er was een grote variatie in de inzendingen voor deze editie: van het indringende debuut Leger van Mieke van Zonneveld, het geëngageerde Een steen openvouwen van Alexis de Roode tot de klinkende poëzie van Tonnus Oosterhoff in Ja Nee.

Toch viel één bundel op door de intensiteit en lading, de donkere tonen afgewisseld met originele beeldspraak en door de consistente thematiek: Röntgenfotomodel van debutante Vicky Francken. 

Het eerste, poëticale, gedicht (‘onze ratio een radio die dag en nacht een ruis voortbrengt’) dat voorafgaat aan de drie delen waarin de bundel is opgedeeld, brengt direct tal van beelden en klanken in het hoofd van de lezer, als voorbode van alle zintuiglijke waarnemingen die nog zullen volgen:
 

het sneeuwt in je oren, je denkt altijd wel iets

hoewel meestal weinig

van kwaliteit

 
het gevoel dat je niet alles voor het zeggen hebt

terwijl je schrijft, het denken dat als een blauwe

ballon in een carrousel voorbijkomt, knapt

een gedachte die opstijgt, naar je zwaait

de pluim grijpt, gratis

nog een rondje

 

ik ben geen dader

maar zou dader willen zijn

doen is belangrijk

Toch zijn het niet alleen de rijke metaforen en het listig inzetten van klankkleuren, die maken dat je verlangt naar steeds een volgend gedicht. De bundel ademt in alle lichamelijkheid ook spitsvondigheid en melancholie. Het eerste deel verhaalt over de nostalgie naar de jeugdjaren van de ‘ik’ in de gedichten. Met thema’s als ziekte en dood in deel twee en drie zou je verwachten dat het geheel erg zwaar en zwart wordt, maar het tegendeel is waar. Zeker, er zijn genoeg donkere regels te lezen in Röntgenfotomodel, maar het taalplezier, de humor en de aards geformuleerde waarnemingen waarmee Vicky Francken het menselijk verval beschrijft is een lust voor het oog: 

[…] We slapen en slijten de tijd

aan een ander, aan iemand met armen

en emmers met uien, aan iemand met spade

en ondiepe kuilen.

 

De lezer van deze Clubkeuzebundel bezoekt een fototentoonstelling in dichtvorm, met beelden van de werkelijkheid in zwart-wit. Nu eens vaag, dan weer haarscherp en confronterend. Een bundel die zich laat lezen en herlezen, als een verslag van een onderzoek naar hoe te leven. Een onderzoek van binnenuit en van buitenaf, van lichaam en geest, van licht en donker.


Myrte Leffring en Merijn Schipper