Poëzie Live

Op het industrieterrein van De Nijverheid in Utrecht vond zaterdagavond 21 oktober het Mooie Woorden Festival plaats, georganiseerd door de literaire organisatie Mooie Woorden, die zich richt op dichtkunst met een maatschappijkritische ondertoon. 


tekst: Emma Blom
foto's: Robin Alysha Clemens

Als literaire voorvechters van de belangen van jongere generaties geven ze een podium aan de stemmen van millennials, de ‘pech-generatie’, de eerste, tweede of derde generatie van immigranten en eenieder de niet binnen de normatieve vakjes van de samenleving valt.



Hoewel de avond van het festival samenviel met de eerste herfstnacht van het jaar wisten toch grote getalen de vrijplaats in Utrecht te vinden. Niet vreemd, want onder anderen Mia You, Radna Fabias, Joost Oomen en Duimalot waren te horen op de verschillende podia. Het vroeg soms wat zoekwerk om die podia in het donker van de gure herfstavond te vinden. Zo liep je al zoekend en ietwat gehaast over het terrein om voor aanvang van een optreden aanwezig te zijn bij het juiste podium. Daarbij riskeerde je het gevaar in een regenplas te stappen die strategisch gecamoufleerd lag tussen de betonnen platen. Je zou kunnen stellen dat de opzet van het festival de geest van een gemiddelde dichter representeerde: ietwat onoverzichtelijk maar altijd hartverwarmend.

De voordrachten waren zowel intiem als treffend: het was duidelijk dat de programmering met veel aandacht en bekwaamheid tot stand is gekomen. De Zuid-Koreaans Amerikaanse dichter Mia You vertaalde met haar gedicht ‘Bokito’ de effecten van achteloos oriëntalisme op het individu. Het gedicht illustreerde hoe de Westerse wereld, gedreven door misplaatste nieuwsgierigheid, de ander beschouwt als een studieobject in plaats van gelijkwaardig evenbeeld. Zo zei ze: ‘After all, it’s not the move itself that weigh hard on the immigrant body, but the daily adjustment, infraction, in all the life that follow. Bokito might have been fine if they had given him time’ gevolgd door ‘Then he tried to say as politely as he could, I just need some space to myself. But speech etiquette is difficult when you don’t share a language and especially when no one wants to listen.’ Het is een raak gedicht waarin met humor een prangende realiteit teweeg wordt gebracht. 

Tijdens het panelgesprek met ging Selm Merel Wenselaers met Sinan Çankaya in gesprek over zijn werk als schrijver en cultureel antropoloog. Çankaya deed onderzoek naar diversiteit en etnisch profileren. Zijn boek Mijn Ontelbare Identiteiten, dat alledaags racisme aankaart, werd bekroond met meerdere prijzen. In het gesprek vertelde hij openhartig over zijn ervaring met racisme en verwikkelingen rondom zijn culturele identiteit. Çankaya beschreef in het gesprek hoe hij omging met momenten van micro-agressie en ze proberende om te zetten naar microrevoluties.

In haar nieuwe werk kaartte Radna Fabias de abnormaliteiten binnen de geestelijke gezondheidszorg aan. Ze wist op een natuurlijke wijze een tonaliteit aan te brengen in haar voordracht waardoor zelfs de citaten uit beleidsstukken die ze in haar gedicht aanhaalde poëtisch klonken. Door middel van een combinatie van ambtenarentaal en, naar het lijkt, persoonlijke ervaringen van een hulpvrager bekritiseerde ze de onnavolgbare bureaucratische rompslomp en het falen van het zorgsysteem.

Naar het einde van de avond toe werd het publiek nog een keer opgezweept met een hartstochtelijke duo-voordracht van Joost Oomen en Duimalot. Met zijn tomeloze energie en theatrale voordracht wist Joost Oomen het publiek, ondanks het late tijdstip, goed te vermaken. Zo ook rapper, acteur, danser en dichter van Utrechtse bodem Duimalot. Hij sprong van het podium en baande zich een weg door het publiek naar alle uithoeken van de zaal. Als je een artiest van een paar centimeters afstand hoort hijgen van de inspanning en de zweepdruppels kunt tellen op zijn voorhoofd, kun je niet anders dan aandachtig luisteren.

Kortom, het festival bracht de missie van de organisatie ten uitvoer: het vertegenwoordigen van vooruitstrevende stemmen en het vieren van de diversiteit zonder de eigen identiteit te verliezen. Het festival nodigde uit om vragen te stellen bij de normatieve gang van zaken en het belang daarin altijd een kritische blik te behouden. Geen wonder ̶ en terecht-̶ dat het helemaal uitverkocht was.