Poëzie Live

Ook dit jaar stond Awater - vaste prik - op de Nacht van de Poëzie. Vlak bij de ingang richtten we aan het begin van de avond onze stand in. Binnenkomende bezoekers kwamen automatisch langs de Awater-stand.

tekst: Emma Blom

Samen met ongeveer twintig andere boekenwinkels, uitgevers en tijdschriften vulden we de wandelgangen rondom de Ronda in Tivoli Vredenburg in Utrecht. Wie even de benen wilde strekken of zijn oren moest neutraliseren voordat een nieuwe ronde dichters toetrad, kon zich prima vermaken buiten de grote zaal, waar naast literatuur genoeg eetkraampjes en rumoerige barretjes paraat stonden. Bijna de gehele redactie van Awater was aanwezig en wisselde onderling zo nu en dan de wacht om de zaal in te glippen. Zo kon eenieder van ons, naast het vertegenwoordigen van Awater, van het programma genieten.

Het was een jubileumjaar waar je u tegen zegt. Tijdens de nacht bestierden gevestigde namen en overdonderend nieuw talent het podium. Samen met de muzikale, dansende en acts die voor verlichting zorgden. Het ging tot in de late uurtjes door. Ik heb met veel plezier, betoverde oren en nog iets te veel energie dan goed was voor het uur, in de vroege ochtend de Tivoli verlaten.

De variatie onder de dichters, in leeftijd, oeuvre, stijl, persoonlijkheid, inslag en toenadering van taal als poëzie was met name karakteriserend voor de nacht. Met het uitblijven van een aangekondigde volgorde waarin acts en dichters zouden optreden, werd je als toeschouwer aan je lot overgelaten. Tot mijn grote genoegen, omdat je zo telkens weer zonder verwachting met je neus in de boter viel als je de grote zaal van de Tivoli binnenliep om te kijken wie er aan het woord was. Voorzien van een korte en vaak wat cryptische omschrijving werd de nieuwe dichter ingeleid. Het resultaat van deze opzet is de gedwongen overgave aan de avond en haar artiesten.

Bart Chabot opende de avond. Met zijn bravoure, rake gedichten en humor was het ijs meteen gebroken. Niet veel later, je zou nog kunnen stellen dat de avond jong was, sprak Judith Hertzberg de zaal toe. Je voelde hoe de zaal aan haar lippen hing, uit groot respect voor haar uitgebreide oeuvre en het stempel dat zij op de Nederlandse poëzie heeft gedrukt. Haar licht cystische ondertoon zorgde voor komische momenten tussen haar gedichten door.

Met het verstrijken van de avond stevenden we af op steeds jonger wordende dichters. Wat hun verbond was hun vertaling van ervaringen van hun generatie. Alara Adilow, winnaar van de Herman de Coninckprijs 2023, vertolkte de ervaring als transvrouw in Nederland waarin ze speelde met directheid en sensualiteit, de grenzen tussen teder en grof opzocht en zo de spanningsboog hooghield. Uit het gedicht ‘Overweeghuis’: ’T heeft een draak op haar heup, die het zonlicht kan verzwelgen. T rookt een joint in de tuin’.

Joke Van Caesbroeck wist eigenlijk zelf ook niet dat ze dichter was, maar ze was uitgenodigd dus het zal wel zo zijn. Ze schrijft korte columns in De Standaard die zo kort zijn, dat ze eigenlijk ook als gedicht door kunnen gaan. Ze schetste het doodnormale, dan wel ontluisterende leven van een gemiddelde millennial. Met ironische en angstaanjagend herkenbare beelden sneed ze onderwerpen aan als eenzaamheid, middelmatigheid en teleurstelling. Zo sloot ze haar voordracht af met een kort gedicht; ‘ik ging met een filosofie student naar bed, en ik dacht dus ik was’.

Dé hekkensluiter en debutant van dit jaar en daarmee de openingsact van volgend jaar was Mahat Arab. Een stem waarin de nieuwe garde binnen de poëzie weerklinkt. Feilloos balanceerde hij tussen poëzie en spoken word. Zijn gedichten zijn toegankelijk voor eenieder en toch creatief en vernieuwend met zijn metaforen en beeldspraak die hij zin na zin weet uit te bouwen. De rode draad was liefde. Zo vertaalde hij troosteloosheid van dating apps en vergeleek hij zijn hart met een hoge flat: het hart vergt onderhoud, hij sluit eenieder erin op en hij krijgt als huurbaas soms ook ruzie met de bewoners. Zijn gedichten zijn teder, tastbaar en herkenbaar, een mooie afsluiting en een fijn vooruitzicht voor de volgende Nacht van de Poëzie, waar Awaterweer present zal zijn.