Poëzie Live

Fata morgana’s, regenbogen, zomerstormen, maar bovenal smeltende bezoekers en druipende dichters die de subtropische temperaturen trotseerden tijdens het poëziefestival Dichters in de Prinsentuin. Het Noord-Nederlandse klimaat was van slag, maar de dichters en bezoekers waren weerbarstig in hun toewijding aan de poëzie. Van heinde en verre reisden men af naar Groningen om te genieten van een weekend vol poëzie in de Hortus Botanicus.

tekst: Emma Blom
foto's: Reyer Boxem

Hortus Botanicus

Dichters in de Prinsentuin is een heus begrip onder de poëzie-liefhebbers. Het is een jaarlijks terugkerend programma, dat al sinds 1998 bestaat. Het wordt georganiseerd door de literaire organisatie Noordwoord die zich ruim en breed inzet voor het toegankelijk maken van literatuur met een speciale focus op het Noorden. De naam van het festival is ontleend aan de vorige locatie, namelijk de Prinsentuin in Groningen. Over de jaren zijn ze echter uit hun voegen gegroeid en zijn ze uitgeweken naar een ruimere locatie, de Hortus Botanicus.

Het festival geeft ruimte aan meer dan 70 dichters, variërend van gevestigde dichter tot aanstormend talent en bevlogen amateur. Verspreid over zeven podia wordt poëzie onderzocht, besproken, uitgekiend en opgedragen. De nieuwsgierige bezoekers struinen van het ene optreden naar het andere terwijl de ze door de bijzondere tuinen van de hortus lopen gevuld met excentrieke sculpturen en geheimzinnige paadjes.

Kenmerkend voor het festival is het Dichtbij-programma. Dichters staan in de wandelgangen van de hortus terwijl ze voordragen, te herkennen aan een roze paraplu. Bezoekers lopen langs en luisteren zo lang ze willen en gaan zo nu en dan in gesprek met de dichter en andere toehoorder over het voorgedragen werk.

Poëzie in beweging

Op vrijdag opende het festival met een avondprogramma gewijd aan het werk van Joodse queer dichter, schrijver, vertaler en docent Roosy Pool, bekend geworden om haar bijdragen aan de naoorlogse Afro-Amerikaanse poëzie, ook wel de Harlem Renaissance genoemd. Dit deed ze onder andere door het werk van Afro-Amerikaanse dichters te publiceren en actief te promoten op de universiteiten waar ze lesgaf, tijdens lezingen en op de radio.

Gastprogrammeur, Dichter des Vaderlands en zelf fervent pleitbezorger van de Afro-Amerikaanse poëzie, Babs Gons gaf vorm aan de avond. Ze droeg voor uit eigen werk, besprak werk van verscheiden Afro-Amerikaanse dichters en ging het gesprek aan met dichters Hannah van Binsbergen en Benzokarim over politiek engagement en verzet in poëzie. Zowel tekenend voor Roosy Pool als voor de dichters uit de Harlem Renaissance zijn thema’s als verzet, activisme, lichaam en geest en het veelzijdige karakter van poëzie. De openingsavond zette dan ook de toon voor de rest van het weekend.

Lichaam, geest en virtuele poëzie

Tijdens het festival stond de zoektocht naar de grenzen van poëzie en het daarbuiten treden om zo nieuwe werelden te ontdekken, centraal. De dichters belichaamden het thema in de veelzijdigheid van hun voordrachten. We luisterden bijvoorbeeld naar Psychopoëzie van Jorrit-Pieter van der Heide, waarin de grenzen tussen realiteit en psychose werden beproefd. Tijdens de voorstelling Taal zoekt Lichaam gooiden Eise Ivo Smit en Annegreet Bos de eenduidige visie dat taal enkel gesproken kan worden overboord en startten een zoektocht naar nieuwe vormen van communicatie waarin lichaam en beweging leidend zijn. Dorien Dijkhuis maakte samen met Harm van den Ven, illustrator Suzan Hijink en violist Myrthe van Weetering een poëtische VR-ervaring waarin taal een allesomvattende zintuiglijke ervaring werd. Voor enkele momenten werd je compleet overgenomen in een driedimensionale ervaring van het gedicht. In een virtuele setting werden perceptie en oriëntatie opnieuw gekalibreerd terwijl je zweefde door een ruimtelijke vertaling van verlangen. Totdat de bril afging en je weer landde in de Chinese tuin van de Hortus Botanicus in Groningen.

Noordwoord

Dichters in de Prinsentuin is bijzonder omdat ontdekken van nieuwe werelden voorop staat in de gehele opzet van het festival. De belangrijkste premisse voor ontdekken is dat iemand zich verloren durft op te stellen, onderweg mag zijn naar een nog onbekende bestemming. Het is juist in de toewijding van dichter en bezoeker aan die premisse waarin verbinding ontstaat. Dit gebeurde tijdens het festival volop, in thema, voordracht, panelgesprekken, en het struinen door de verschillende wereldtuinen van de Hortus Botanicus. En ieder kon op zoek naar nieuwe belevingen en woorden die daar vorm aan geven, of andersom.