‘pak een stoel voor je verbeelding’ Adriaan van Dis
Dichterbij is een poëziefestival dat wordt gehouden bij filmtheater MIMIK in het oude stadscentrum van Deventer. Het staat voor dichter bij taal, poëzie, proza, gevoel, creativiteit en alle facetten van woordkunst.
tekst: Emma Blom
foto's: Viorica Cernica
In samenspraak met gevestigde namen en opkomende dichters uit het talentenprogramma van literatuurorganisatie Wintertuin, verzorgt Dichterbij een twaalf uur vullend programma met theatervoorstellingen en unieke poëzievoordrachten. Op ingenieuze wijze weten ze gebruik te maken van hun locatie, door de oude vestigingstoren en stadsmuren waartegen het filmtheater gebouwd is om te dopen tot podium. Een bijzonder aanzicht!

Sa – pun – dra
Het theaterprogramma opent met een collectie cinepoems en de theatervoorstelling ‘ik zeg kraai’. Het programma laat zien hoe het engagement van verschillende kunstdisciplines met poëzie elkaar kunnen versterken. Het publiek krijgt een diverse verzameling van verfilmde gedichten te zien met elk een eigen stem, kleur en beeld. We worden meegenomen in een spirituele reis naar het hier en nu, met als boodschap sa-pun-dra: leef je bestemming. Nog voordat de bezieling van het moment volledig is ingetreden kijken we naar een cinepoem met een onheilspellende ondertoon, gevolgd door een cinepoem met een teder en esthetisch beeld dat je doet denken aan een verloren Franse zomer.
Tijdens de muzikale theatervoorstelling ‘ik zeg kraai’ luisteren we naar Daan Doesborgh, die tien jaar heeft gewerkt aan de vertaling van het stuk ‘ik zeg kraai’ van Ted Hughes, en Yentl van Stokkum, die zich de geest van Emily Brontë heeft eigengemaakt en vertaald naar wervelende poëzie. Zij worden versterkt door de virtuoze musicus Guy Corneille die met gitaar en zang de voordrachten begeleidt. Met zijn doordringende maar warme Indie-stem verzacht hij met zijn intermezzo’s de lyrische poëzie van zijn collega’s. Samen heeft het drietal een balans gevonden waarin elk woord, noot en klank elkaar perfect aanvullen.

Poëzie is verbeelding, poëzie komt van Mars
Later op de dag interviewt Splinter Chabot dichters Adriaan van Dis, Ester Naomi Perquin, Martin Rombouts en Joost Oomen aan de hand van hun gedichten. In een mum van tijd weet Chabot het persoonlijke verhaal achter het werk van de dichters bloot te leggen.
We krijgen, sneltreinvaart, een inkijkje in de belevingswereld van de dichters. Martin Rombouts vertelt hoe zijn gedicht een aaneenschakeling is van spirituele boektitels uit de boekenkast van zijn moeder. Het zijn boeken waar hij verder niks mee heeft, maar die hij na het overlijden van zijn moeder afgelopen jaar, niet wilde vergeten. Zodoende vereeuwigde hij de spirituele bibliotheek van zijn moeder in een gedicht, om daarmee afscheid te kunnen nemen van de fysieke versie.
Joost Oomen en Adriaan van Dis gaan in op de kracht van poëzie en de aanspraak die zij maakt op onze verbeelding. Zo sprak Oomen over poëtische marsmannetjes die gedichten naar je sturen. Ze komen enkel tot je wanneer je hoofd helemaal leeg is. Met andere woorden, je moet je helemaal kunnen overgeven aan poëzie om te kunnen schrijven. Van Dis spreekt over de vlek op het plafond van zijn psychiater. In de zeven jaar dat hij daar op de bank lag, nam de vlek verscheidende vormen aan, van Spanje en Frankrijk tot zijn oma. Pas toen het weer gewoon een vlek werd wist hij dat de behandeling rond was. Het is de verbeelding van de eenzaamheid, het verdriet, maar ook het gedogen van persoonlijk leed waaruit poëzie ontstaat, de verbeelding moet geëerd woorden, die verdient een stoel aan de tafel, zo zegt Van Dis.
Dansen op poëzie
Na het veelzijdige interview valt de avond en alle roezige neuzen lijken dezelfde kant op te staan. Tijd voor nog meer poëzie, tijd voor muziek, danspasjes, en daartoe behorende rinkelende glazen. Zo sluit BOYBAND, de literaire boyband de avond in stijl af.

Een poëtisch schouwspel waarin korte metten wordt gemaakt met het muffige stigma rondom poëzie. Een perfect afsluiting voor een dag vol poëzie. Dichterbij heeft een veelzijdig, gelaagd en toegankelijk poëziefestival neergezet waarin verbinding en verbeelding centraal stonden en dat was merkbaar, zowel in het programma als onder de mensen.
